Masterclass Kennis centraal in het klaslokaal
13.00 uur Inloop met koffie & thee
14.00 uur Openingslezing Marita Eskes
14.45 uur Victor van Toer
15.15 uur Pauze met koffie & thee
15.45 uur Marianne van den Dikkenberg & Ineke ten Hoeve
16.15 uur Willemijn Sas
16.45 uur Afsluiting
17.00 uur Napraten en borrel (tot ca. 17.45)
Kennis centraal in het klaslokaal
door Marita Eskes
Werken aan succesvol tekstbegrip bij leerlingen vraagt om veel kennis over de vakinhoudelijke en didactische kant van het lesgeven. Een goede leesles geven is niet makkelijk, maar wél te leren. Want ondanks de complexiteit ervan, weten we vanuit inzichten uit de wetenschap al decennialang hoe we leerlingen goed leren lezen en welke ingrediënten op school dan ook een grote rol dienen te spelen binnen het leesonderwijs.
Zo is er een belangrijke rol voor leraren weggelegd als het gaat om het vloeiend leren lezen, maar weten we ook dat de woordenschat en achtergrondkennis waarover een leerling beschikt, zeer bepalend zijn voor het begrijpen van een tekst.
Nederlandse leerlingen hebben grote moeite om teksten goed te begrijpen, zowel in het primair als voortgezet onderwijs. Terwijl scholen die hun curriculum zó weten in te richten dat de aandacht uitgaat naar de juiste ingrediënten, zeer goede leesresultaten behalen. Wat doen goede scholen dan precies? Hoe zorg je als team samen voor een doorlopende lijn wat betreft de hoeveelheid tijd die aan lezen wordt besteed en een doorlopende lijn in de manier waarop het onderwijs wordt vormgegeven?
Hoe werk je aan een duurzame verandering, die leidt tot een duurzame verbetering?
In deze lezing krijg je handvatten om schoolbreed te bouwen aan de kwaliteit van het leesonderwijs: het gaat niet alleen om het inspireren, maar ook om het – of misschien wel juist – professionaliseren. Een duurzame verbetering kost tijd, vraagt om een heldere visie, missie en koers. Daar is een kennisimpuls voor nodig, zodat een schoolteam – net zoals in een schoolklas – kan bouwen aan gezamenlijke kennis rondom tekstbegrip en effectieve keuzes kan maken. Die kennis kan helpen bij het ontwerpen, uitvoeren en reflecteren op leeslessen. Want hoe kun je bouwen aan de kwaliteit van het leesonderwijs, als je als leraar niet weet welke ingrediënten jouw lessen effectiever maken en je als schoolleider niet weet hoe je het team meeneemt in het gezamenlijke proces van professionaliseren?
Het wordt tijd dat scholen hun verantwoordelijkheid nemen: laat het leesonderwijs en het verwerven van wereld oriënterende kennis weer hand in hand verlopen. Je zult dan zien: het kan écht. De kwaliteit zal omhoog gaan. Dus: kennis centraal in het klaslokaal, terug naar de basis en op naar kwaliteit!
Werken en bouwen aan kwaliteit op school
door Victor van Toer (Basisschool Het Open Venster)
Gelijke kansen staan in Nederland onder druk, evenals de onderwijskwaliteit. Maar we moeten niet vergeten dat er op veel scholen goede dingen gebeuren, en we de positieve verhalen aan elkaar doorgeven. Want ze zijn er écht: scholen waar wordt gewerkt vanuit wetenschappelijke inzichten. Er zijn veel schoolleiders en leraren die zich dagelijks afvragen hoe leren werkt, hoe een goede les eruitziet en het lesgeven zo goed mogelijk afstemmen op zowel inzichten uit de wetenschap als de leerlingen in de klas.
Directeur Victor van Toer neemt je mee in een inspirerend praktijkverhaal rondom het werken aan gelijke kansen, goed (lees)onderwijs en laat zien dat het écht kan: werken en bouwen aan kwaliteit. Victor en zijn team richten zich vooral op de basisvaardigheden. Ze hebben veel aandacht voor Expliciete Directe Instructie (EDI) en kiezen er bewust voor om niet allerlei ‘poespas’ de school in te halen. Benieuwd wat zijn verhaal jou kan brengen? Luister en neem zijn beste tips mee je school in!
Met het juiste gereedschap sleutelen aan goed leesonderwijs!
door Marianne van den Dikkenberg & Ineke ten Hoeve (Basisschool De Zeven Gaven)
Hoge verwachtingen dragen bij aan het realiseren van goed leesonderwijs. Toch hebben scholen met vergelijkbare populaties wisselende leesresultaten: opbrengsten verschillen sterk. Dat hoge verwachtingen hebben ertoe doet, weten we. Maar wat doen die goede scholen dan, waar opbrengsten (meer dan) op orde zijn? In dit praktijkverhaal wordt ingegaan op het belang van een eerlijke kans op school en wat dit betekent voor goed leesonderwijs. Er is aandacht nodig voor technisch lezen, maar minstens zo belangrijk is de aandacht voor begrijpend lezen. Leerlingen hier veel bij laten spreken en schrijven is van belang, evenals het werken aan woordenschat en kennisopbouw.
Marianne van den Dikkenberg en Ineke ten Hoeve van basisschool De Zeven Gaven in Utrecht nemen je op inspirerende wijze mee in hoe zij in de praktijk vormgeven aan goed begrijpend leesonderwijs, gecombineerd met kennisopbouw. Dit verhaal verdient het verteld te worden. Wat leerlingen daar kunnen, kunnen jouw leerlingen ook.
Over lezen en leren en waarom dat zo machtig mooi is!
door Willemijn Sas (IKC Regenboog)
‘Ik kijk de klas in. In mijn warme lokaal heerst deze middag precies dat klimaat waar ik zo van houd. Je voelt dat er hard gewerkt wordt. En hoewel ik zelfs kan genieten van de geur die er tijdens zo’n middag hangt, zet ik toch een extra raam open voordat ik verder ga met mijn verhaal. Ik heb het met mijn groep 6/7 over de grote Nederlandse meesters. Ik geef les over Bosch, Rembrandt en Van Gogh. De respons vanuit de groep is goed en langzaam verschijnen er prachtige aantekeningen op het bord en op papier bij mijn leerlingen. De betrokkenheid is enorm, rode wangen, goede sfeer. In een stil moment kijkt een van mijn leerlingen op en zegt: “Juf, dit is leuk zeg.”’
Willemijn neemt je tijdens haar praktijkverhaal mee naar haar klas. Als leraar ziet zij het als haar opdracht leerlingen goed te leren lezen, schrijven en rekenen en ervoor te zorgen dat zij voldoende kennis van de wereld om zich heen hebben om die wereld een beetje te snappen, te waarderen en zich ertoe te verhouden. Ze beschouwt het als haar taak om haar leerlingen zoveel mogelijk mee te geven om zich staande te houden in deze enorm complexe maatschappij.
